Wat zijn extreme buien en wat doet het waterschap?
Dit jaar is tot nu toe een jaar met afwisselend regen en zon. Ook hebben we te maken gehad met kortdurende hevige buien. Niet alleen in Limburg, maar ook in ons werkgebied. Maar wat is nu extreem en hoe gaat het waterschap daarmee om?
Lokale neerslag van meer dan 25 millimeter in een uur noemen we een hoosbui. Waardes boven de 50 millimeter in een uur komen in Nederland ongeveer één keer per eeuw voor. Dat kunnen we dus wel extreem noemen. Wat we vaak zien, is dat een bui dan plaatselijk valt. Zoals in juli dit jaar in Dalfsen viel er lokaal meer dan 50 mm in een uur. Het dorp stond blank.
Helaas krijgen we in Nederland steeds vaker te maken met weersextremen. Schade bij dit soort buien is niet te vermijden. Gemeenten beheren en onderhouden de riolering en waterschappen sloten, beken, rivieren, dijken en kades (dat noemen we het watersysteem). De riolering en het watersysteem kunnen door dit beheer en onderhoud veel aan, maar geen zeer extreme regenbuien. De kosten om het systeem zo in te richten dat schade in dit soort extreme situaties kan worden voorkomen zijn hoog en wegen dan niet meer op tegen de daadwerkelijke schadeposten.
Wat doet het waterschap dan wel?
We kunnen dergelijke buien nog niet zó goed voorspellen, dat we exact weten waar en hoeveel neerslag er gaat vallen. Maar uiteraard kunnen we wel anticiperen op een dergelijke extreme gebeurtenis. En dat doen we dan ook. We maaien onze sloten, zodat deze maximaal water kunnen aanvoeren, vasthouden of afvoeren (waar de weeromstandigheden en de functie van het gebied om vragen). Peilbeheerders houden de waterstanden en de weersvoorspellingen altijd goed in de gaten. Zo houden we water vast als dat nodig is voor bijvoorbeeld de grondwaterstanden, maar ook wordt er rekening mee gehouden dat het systeem een bui moet kunnen opvangen. Dan kunnen wij de sloot tot aan de bovenkant vullen met het regenwater. Dit betekent continu alert zijn en inspelen op de omstandigheden én de functie van het gebied. Want een natuurgebied vraagt om een ander waterpeil dan een landbouwgebied.
Valt er meer regen, een extreme bui dus, dan kan het zijn dat al dat water niet in de sloot kan worden opgevangen, maar uw land tijdelijk wateroverlast heeft. Wij zien wel dat percelen met een gezonde bodemstructuur meer en sneller veel water aan kunnen.
In tegenstelling tot droogte zijn de gevolgen van een grote hoosbui direct goed zichtbaar en merkbaar.