Veelgestelde vragen Mastenbroek-IJssel

De kans op een overstroming wordt bepaald door de waterbelasting tegen de dijk en de sterkte van de dijk. Die sterkte wordt bepaald door de vorm, de materialen en de ondergrond. Uit onderzoeken blijkt dat de IJsseldijk op sommige delen niet hoog en niet sterk genoeg is om de toekomstige - en hogere - rivierwaterstanden tegen te houden. Daarom maakt het waterschap plannen om de dijk te versterken.

In Nederland gelden per 1 januari 2017 nieuwe landelijke veiligheidseisen voor dijken. De oude veiligheidseisen stamden nog uit het midden van de vorige eeuw, kort na de watersnoodramp van 1953. In de eisen van 2017 staat dat de IJsseldijk moet voldoen aan een overstromingskans van 1/3.000 per jaar. Dat is niet hetzelfde als een overstroming die eens in de 3.000 jaar voorkomt. Elk jaar mag er een kans zijn van 0,033% dat de dijk door kan breken. Wanneer een dijk lager scoort dan deze norm (zoals de dijk tussen de Spooldersluis en IJsselmuiden), dan voldoet het stuk dijk niet meer aan de wettelijke eis en is een dijkversterking nodig.

De dijk is niet voldoende sterk en/ of hoog voor situaties met extreem hoogwater. Daarom is dijkversterking noodzakelijk. Zo beschermen we ons gebied tegen overstromingen. Tot die tijd houdt het waterschap de conditie van de dijken goed in gaten en treft tijdelijke maatregelen bij hoogwater als dat nodig is. 

Dit betekent dat de dijk voor uw woning gaat veranderen, de dijk kan hoger en breder worden. Het is belangrijk dat u zich de komende jaren laat informeren over dit project en dat u gebruik kunt maken van de gelegenheid om mee te doen en mee te praten. Op deze manier bent u betrokken, kunt u op tijd reageren op de plannen en daarmee zo goed mogelijk voor uw belang opkomen. 

In 2016 is vanuit het project Ruimte voor de Rivier de IJsseldijk bij Westenholte landinwaarts verlegd, zodat de IJssel meer ruimte kreeg. Er is een nieuwe dijk gebouwd en deze is gemaakt voor de toekomst. Dit stuk dijk voldoet aan de eisen en daarom is het niet nodig om dit stuk dijk te versterken.

Het dorp Wilsum ligt voor het grootste gedeelte op een rivierduin. Dit is een veel bredere en hogere dijk dan andere dijken in het gebied. Door deze extra stevige dijk heeft dit stuk dijk maar een hele kleine kans (verwaarloosbaar) om door te breken tijdens hoogwater. Het is daarom niet nodig om dit deel te versterken. De aansluitingen van de dijk op de rivierduin nemen we wel mee in het project. We onderzoeken de komende jaren waar en hoe we dit precies gaan doen.

Sinds januari 2024 weten we meer over de dijk en de omgeving. Zo zijn de resultaten van grondonderzoeken bekend en weten we door het hoogwater van 2023 en onze peilbuizen in het gebied meer over piping. Ook hebben we meer informatie over bodemdaling en zijn de uitgangspunten daarover aangescherpt.  

Door deze nieuwe informatie weten we ook beter waar de dijk wel en niet versterkt wordt. Dat betekent dat de dijk tussen Westenholte en 's Heerenbroek (t.h.v. de Mariakapel) niet versterkt of verhoogd hoeft te worden. Wel blijft het waterschap de komende jaren dit stuk dijk monitoren om de levensduur en werking van de filterconstructie in de sloot te controleren. Als blijkt dat de filterconstructie toch niet voldoet in de toekomst, dan wordt dit in een volgend project na 2035 opgepakt.  

Het klopt dat de nieuwe dijk een stuk hoger ligt. Dit heeft drie redenen:  

1. De nieuwe dijk is ook een compleet nieuwe dijk is. Nieuwe dijken worden altijd een stuk hoger aangebracht, omdat de grond en klei onder deze dijk komende decennia nog blijft zakken. Dat proces duurt een poos en noemen we 'zetting'.  
    
2. Ook is deze nieuwe dijk gebouwd met de uitgangspunten van toen als basis. Op dat moment waren de eisen aan dijken anders, zoals de hoeveelheid water die over een dijk mag gaan bij hoogwater.  
    
3. Het Reevediep heeft een positief effect op de waterstanden. Dit is bij de nieuwe dijk bij Westenholte niet meegenomen in het ontwerp, maar nemen we nu wel mee. 

Dit kunnen we nooit uitsluiten. We werken van grof naar fijn, waarbij er ook nieuwe inzichten kunnen komen. Ook kunnen onvoorziene invloeden van buiten ons project effect hebben op de dijkversterking. Daarnaast zijn er altijd ontwikkelingen en innovaties die we in de gaten houden. Bij elke fase van het project kijken we weer opnieuw of we het juiste doen.  

De kansrijke oplossingen zijn een belangrijke tussenstap om uiteindelijk te komen tot een definitieve keuze voor de dijkversterking. Daarbij wegen we de voor- en nadelen tegen elkaar af, bijvoorbeeld de impact op bewoners en de omgeving, duurzaamheid, de kosten en of het technisch haalbaar is. Met deze informatie gaan we het gesprek aan om te weten hoe de omgeving tegen de voor- en nadelen aankijkt. Dit alles leidt tot een advies voor een voorkeursalternatief (een hoofdoplossing) waarover het algemeen bestuur van het waterschap in het voorjaar van 2026 besluit. Het doel laat zich raden: een oplossing waarmee we de dijk veilig maken voor de toekomst en het gebied ook dan goed beschermd blijft tegen overstromingen. 

Ja, we blijven gegevens verzamelen in het project. In de verkenningsfase doen we onderzoeken om meer te weten over de dijk, over grondopbouw en hoogte. Maar datzelfde doen we ook in de planuitwerkingsfase. Dan gaan we specifieker onderzoek doen aan de hand van de gegevens uit de verkenningsfase en wordt ook meer ecologisch onderzoek gedaan. U blijft dus mensen tegenkomen met bijvoorbeeld meetapparatuur op of bij de dijk. 

Zodra we voor onderzoeken op uw perceel moeten zijn, informeren we u daarover en vragen we u om toestemming om uw perceel te betreden. Ook geven wij, of degene die onderzoek komt doen, aan wanneer u iemand kan verwachten. Zo komt u niet voor verrassingen te staan.

In het project werken we met drie fasen: verkenning, planuitwerking en realisatie. In de verkenning onderzoeken we in 2024 en 2025 verschillende mogelijkheden om de dijk te versterken. Dit doen we samen met overheden, bewoners en maatschappelijke organisaties. Het resultaat van de verkenningsfase is het voorkeursalternatief - de hoofdoplossing om de dijk te versterken. In de planuitwerking (2026-2029) werken we de hoofdoplossing verder uit in concrete plannen. Vanaf 2029 gaat dan de schop in de grond.

In de verkenning kunt u op verschillende momenten en manieren betrokken zijn bij het project. U kunt in gesprek met het waterschap, bijvoorbeeld om uw zorgen te uiten, uw kennis te delen over het gebied of te laten weten wat u van de plannen vindt. Daarnaast kunt u zich aanmelden om mee te denken tijdens kleinere gebiedsbijeenkomsten die we organiseren in de verkenningsfase.

Op wdodelta.nl/mastenbroek-ijssel vindt u informatie en kunt u zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief met updates over het project. Voorafgaand aan belangrijke mijlpalen organiseert het waterschap altijd een dijkbijeenkomst. Deze maken we bekend via de nieuwsbrief, lokale media en de webpagina. Grondeigenaren die aan de dijk hun woning of perceel hebben worden persoonlijk uitgenodigd voor deze dijkbijeenkomsten.

Dit hangt van een aantal zaken af. Als het gaat om het kiezen van het voorkeursalternatief dan ligt dat besluit bij het algemeen bestuur van het waterschap. Als het gaat om lokale initiatieven die logischerwijs meegenomen kunnen worden met de dijkversterking dan maken we dat bespreekbaar. Hiervoor kunt u contact opnemen met Marijn Linde en Hendrika Jager. U kunt ze bereiken via 088 - 233 1200 of mail mastenbroek-ijssel@wdodelta.nl.

De ideeën die zijn aangedragen tijdens de bijeenkomsten, zijn besproken met de gemeente Kampen, gemeente Zwolle en de dijkbeheerder van het waterschap. De gemeenten hebben nagedacht of zij initiatiefnemer willen worden van deze ideeën. Een aantal ideeën zijn of worden door de gemeente(n) al opgepakt buiten de dijkversterking om. Gemeente Kampen wil enkele ideeën verder onderzoeken en een aantal ideeën zijn afgevallen omdat de gemeente of de dijkbeheerder niet achter het idee staan. Wilt u weten of uw idee nog openstaat om verder onderzocht te worden? Stel deze vraag gerust tijdens een bijeenkomst of mail mastenbroek-ijssel@wdodelta.nl.