Een stukje geschiedenis over het Overijssels Kanaal

Aangepast:

Het Overijssels Kanaal, de verstilde corridor

De schatkist van Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) is rijk gevuld. Naast bijzondere monumenten hebben ook hele landschappen een historisch verhaal. Een aparte categorie vormen de kilometers lange kanalen en vaarten, die vaak dwars door oude structuren snijden.

Voordat de wegenaanleg op gang kwam, is halverwege de 19e eeuw het Overijssels Kanaal gegraven voor de scheepvaart en afvoer van turf. Dit kanaal bestaat uit verschillende secties tussen Zwolle en Hardenberg met dwars daarop de zijkanalen naar Deventer en Almelo.

Het uitgestrekte kanaal is nooit een echt succes geworden, want al snel werd er een spoorlijn en het bredere Twentekanaal aangelegd. Sinds 1988 is de vaarweg voor de scheepvaart afgesloten en is de waterhuishouding de hoofdfunctie. En heeft het voor WDODelta een belangrijke rol in de aan- en afvoer van water.

Wat maakt dit historische kanaal zo karakteristiek?

Afbeelding met kinderen die een boot trekken in het Overijssels kanaal. De paden langs de oevers waren bedoeld om de schepen voort te jagen met paarden- of zelfs menskracht.

Allereerst het perspectief van de lange lijn. De knikpunten in het kanaal geven het water iets oneindigs, als verstilde corridor door het Sallandse landschap. Dat beeld wordt nog eens versterkt door de jaagpaden langs beide oevers. Deze waren bedoeld om de schepen voort te jagen met paarden- of zelfs menskracht. Tegenwoordig worden de paden dankbaar gebruikt door fietsers en wandelaars. De flankerende bossingels en laanbeplanting markeren de lijn en bakenen een eigen wereld af. In de begintijd van het kanaal ontbrak begroeiing om de wind in de zeilen te houden. Toen eenmaal de motor aan boord kwam, was juist wél beplanting gewenst voor beschutting en als baken.

Langs de oevers zijn nog resten te zien van loswallen, ligplaatsen en zwaaikommen waar de schepen elkaar konden passeren. In het perspectief van het water vallen de markante stalen ophaalbruggen op. Voorheen lagen verspreid ook vlotbruggen die konden draaien. Bij de MOK-werf in Raalte werden deze bruggen onderhouden. De houten werkplaats en droogschuur langs de scheepshelling herinneren nog aan betere tijden voor het vaarverkeer.

Afbeelding: paden langs de oevers waren bedoeld om de schepen voort te jagen met paarden- of zelfs menskracht.

Genieten van het Overijssels kanaal?