Dijken en natuur: een symbiose
Hoe kunnen bij dijkversterkingen waterveiligheid en natuur(ontwikkeling) hand in hand gaan en van elkaar profiteren? Dat onderzoekt Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) de komende drie jaar binnen het innovatieproject Dijken en Natuur én in een samenwerkingsproject met de Universiteit Twente. Doel is om tot natuurlijke oplossingen te komen, waarbij natuurbehoud én -ontwikkeling deel uitmaken van dijkversterkingen. Het vereist samenwerking tussen waterschappen, kennisinstellingen en natuurorganisaties.
“Dijkversterkingen in de buurt van natuurgebieden brengen altijd grote uitdagingen met zich mee”, zegt Breun Breunissen. Hij is lid van het dagelijks bestuur van WDODelta met het thema waterveiligheid in zijn portefeuille. “Er zijn veel verschillende organisaties bij betrokken, ieder met een eigen belang. In plaats van de belangen tegen elkaar af te wegen, zijn er ook mogelijkheden voor een win-win-oplossing. Daarnaast denken we dat door natuur te gebruiken bij dijkversterkingen de projecten tegen lagere kosten kunnen worden uitgevoerd.”
Dijken en Natuur
Het project Dijken en Natuur wordt uitgevoerd als innovatieproject onder de vlag van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. In het project staan verschillende dijkversterkingen door heel Nederland centraal. Deze week wordt de basis gelegd voor een zogeheten Community of Practice. In deze community worden kennis en ervaring uitgewisseld tussen dijkversterkingsprojecten, natuurbeheerders, overheden, ecologen, technici en andere betrokkenen. Dit moet uiteindelijk leiden tot nieuwe ideeën en wensen rond natuurontwikkeling en klimaatbestendige oplossingen voor waterveiligheid.
Samenwerking kennis en praktijk
“De implementatie van natuurlijke oplossingen is een complex vraagstuk dat vraagt om een integrale aanpak”, zegt prof. Leentje Volker. Als hoogleraar Integrated Project Delivery bij de afdeling Civiele Techniek en Management van de Universiteit Twente houdt Volker zich dagelijks bezig met het ontwikkelen en overdragen van nieuwe kennis hierover. “Binnen mijn eigen onderzoeksgroep doen we veel ontwerpend onderzoek naar samenwerkingsprocessen. Een andere onderzoeksgroep binnen de afdeling is gespecialiseerd in het ontwerpen van natuurlijke oplossingen. In dit samenwerkingsproject bundelen we deze kennis en inzichten én toetsen we deze in de praktijk.” De samenwerking stelt WDODelta en de Universiteit Twente in staat om gezamenlijk nieuwe kennis te ontwikkelen en deze te implementeren in onderzoek, onderwijs en praktijk.
Resultaten
De resultaten van het project Dijken en Natuur zijn onder andere:
- Het eindadvies
- Een handreiking voor juridische aspecten.
- Een serie factsheets over bevindingen en do's per projectfase
- Systematisering van 12 typen Naturebased Solutions
- Een drietal films over de essenties van benodigde houding en aanpak van versterkingsprojecten in en bij natuurgebieden
Deze resultaten zijn vanaf voorjaar 2025 beschikbaar via het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. Via de Roadmap Duurzaam HWBP en het HWBP-opleidingsprogramma. In de slotdocumentaire combineerden we fragmenten uit de drie films. Het is een aanzet om straks de uitgebreide versies te bekijken.