3 vragen aan… ecoloog Gerrit Jan van Dijk
De lente begint! Er komt weer blad aan de bomen, het gras begint te groeien en ook onder water gebeurt er van alles. Dat levert soms bijzondere verschijnselen op. Zoals flab. Wat dat precies is legt ecoloog Gerrit Jan uit in dit blog.
Wat drijft hier voor vieze laag op het water? Het lijkt wel mest.
“Het kan natuurlijk dat er mest in de sloot ligt, maar vaak is dit niet het geval. Het is een vieze, bij warm weer stinkende, drijflaag van algen die soms wel op mest kan lijken. Dit echte voorjaarsverschijnsel noemen we ook wel flab (floating algea beds). Het ontstaat doordat de watertemperatuur in de winter laag is en de activiteit in de sloot is tot een minimum afgenomen. Op veel plekken in de sloot ontstaat, doordat er nog wel veel voedingsstoffen zijn, een algen- en wierlaag die langzaam een deken vormt over de bodem.
Met het mooie, zonnige voorjaarsweer stijgt de watertemperatuur en neemt de activiteit in de sloot toe. Ook bij de algen. Wanneer de fotosynthese* op gang begint te komen, wordt daarbij zuurstof aangemaakt. Deze zuurstof wordt in de matten algen en wier ingevangen en zorgt ervoor dat plakkaten naar het wateroppervlak bewegen en gaan drijven.”
Is flab schadelijk voor de natuur rondom?
“Het is een heel normaal natuurverschijnsel. Op bepaalde plekken - zoals voor duikers - kan het flab ophopen, waardoor dikke drijflagen ontstaan. Deze kunnen bij warm weer gaan rotten. Dit rotten zorgt er weer voor dat het zuurstofgehalte op die plekken daalt. Dieren en planten die in dit water leven, kunnen het hierdoor moeilijk krijgen. Maar dit is tijdelijk, want de natuur herstelt zich vaak snel weer.”
Wat kunnen we er tegen doen?
“Meer begroeiing in de watergangen vermindert de hoeveelheid voedingsstoffen. En we verwijderen de plakkaten zodat duikers niet verstopt raken. Zo komt er licht voor planten op de bodem en voorkomen we dat stukken zuurstofloos worden. Omwonenden kunnen ook helpen. Het flab kan namelijk gewoon op de composthoop worden gegooid.”
*Fotosynthese is het proces waarbij een plant koolstofdioxide (CO2) omzet in zuurstof. Dit doet de plant met behulp van zonlicht en water.
